Obowiązujące i przygotowywane regulacje mające wpływ na raportowanie niefinansowe (ESG)
1. Regulacje unijne dotyczące raportowania niefinansowego(NFDR: Non-financial Reporting Directive)
a. Wprowadzone w 2014 roku dyrektywą 2014/95/UE, znalazła odzwierciedlenie w polskiej ustawie o rachunkowości, nakładając na instytucje finansowe i duże spółki publiczne (jednostki zainteresowania publicznego) obowiązek ujawniania (sprawozdawczości) informacji niefinansowych (określonych dość ogólnie, z dopuszczeniem zewnętrznych standardów, itp.)
b. Odpowiednio w 2017 i 2019 roku Komisja Europejska wydała w formie komunikatów niewiążące i nieobligatoryjne wytyczne, które miały ułatwić sprawozdawczość:
i. Wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych (metodyka sprawozdawczości niefinansowej)(2017/C 215/01)
ii. Wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01)
(ostatni dokument odwoływał się m.in. do wskaźników śladu węglowego Zakres 1-3, analizy ryzyka zmian klimatycznych i analiz scenariuszowych związanych z ociepleniem klimatu w oparciu o wytyczne TCFD: Task Force on Climate-Related Financial Disclouser)
c. W 2020 zainicjowano pracę nad unijnym standardem raportowania niefinansowego, powstał Project Task Force Non financial reporting standards (w ramach Standards of the European Corporate Reporting Lab at EFRAG); zaplanowano rewizję w/w dyrektywy dot. raportowania niefinansowego, której opracowanie było zaplanowane na marzec 2021. W efekcie 21 kwietnia 2021 roku upubliczniono projekt dyrektywy dotyczącej korporacyjnego raportowania zrównoważonego (CSDR: Corporate Sustainability Reporting Directive). Wskazuje ona zarys obowiązków sprawozdawczych, tak jeżeli o zakres raportowania, jak i na nowo definiując podmiot, które będą nim objęte, zdecydowanie poszerzając tę grupę. Dalej powstać ma unijny standard sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, który powinien być przyjęty do końca października 2022 roku. Obowiązek sprawozdawczy obejmie w 2023 roku wszystkie przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 osób oraz w 2026 roku wszystkie spółki publiczne zatrudniające powyżej 10 osób.
W kwietniu 2022 roku opublikowane zostały ostatnie z brakujących dokumentów, stanowiących projekt europejskiego standardu sprawozdawczości niefinansowej (ESG). Są one dostępne na stronie SEG: SEG – Regulacje.
2. Regulacje dotyczące zrównoważonych inwestycji/finansów (SFDR: Sustainable Finance Disclosure Regulation):
a. Rozporządzenie2019/2088 w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych, które weszło w życie 10.03.2021 (!) – wprowadza ogólne ramy dotyczące ujawniania informacji przez instytucje finansowe – zakłada też stworzenie standardów technicznych, określających jakie dokładnie informacje (wskaźniki) miałyby być ujawnione, a w konsekwencji pozyskiwane od większości spółek (dlatego też w praktyce dotyczyłoby całego rynku); miało objąć w 2022 roku raporty za 2021 rok. W ramach prac nad standardami technicznymi (RTS) powstały:
i. Robocza wersja standardu technicznego (Regulatory Technical Standards (RTS)) zakładała 32 wskaźniki
ii. Na początku lutego 2021 roku pojawiła się nowa wersja, Final Report on draft Regulatory Technical Standards (JC 2021 03), zakładająca podział wskaźników na obligatoryjne i dodatkowe.
b. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 („taksonomia”) – formalnie uzupełnia rozporządzenie 2019/2088 i ma na celu: ustanowienie kryteriów, które pomogą określić, czy dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo na potrzeby określenia stopnia, w jakim dana inwestycja jest zrównoważona środowiskowo. Wskazuje zatem kryteria, w tym 6 celów środowiskowych:
– łagodzenie zmian klimatu;
– adaptacja do zmian klimatu;
– zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich;
– przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym;
– zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola;
– ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów.
Jej uzupełnieniem są 2 kilkusetstronicowe aneksy (Technical screening criteria) odnoszące się do konkretnych branż i działalności pod kątem ich klasyfikacji. Ich finalne wersje opublikowano pod koniec 2021 roku.
Z rozporządzenia 2020/852 („taksonomii”) wynika dla wszystkich spółek bezpośrednio jeden obowiązek sprawozdawczy (Art. 8), związany z obowiązkiem ujawnienia określonych informacji:Każde przedsiębiorstwo podlegające obowiązkowi publikowania informacji niefinansowych na mocy art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE zawiera w swoim oświadczeniu na temat informacji niefinansowych lub w skonsolidowanym oświadczeniu na temat informacji niefinansowych informacje na temat tego, w jaki sposób i w jakim stopniu działalność tego przedsiębiorstwa jest związana z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo na podstawie art. 3 i 9 niniejszego rozporządzenia.
Przedsiębiorstwa niefinansowe ujawniają w szczególności następujące informacje:
i. udział procentowy ich obrotu pochodzący z produktów lub usług związanych z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo
ii. udział procentowy ich nakładów inwestycyjnych oraz wydatków operacyjnych odpowiadający aktywom lub procesom związanym z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo.
(pierwsze ujawniania w tym zakresie spółki opracowujące oświadczenia nt. danych niefinansowych muszą opublikować, choć w ograniczonym zakresie, już za 2021 rok – szczegółowy sposób tych ujawnień określono w specjalnym rozporządzeniu)
3. Inne
a. Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021 (DPSN2021)(https://www.gpw.pl/dobre-praktyki). Spółki powinny ujawniać m.in. informacje na temat strategii w obszarze ESG powinny m.in.: objaśniać, w jaki sposób w procesach decyzyjnych w spółce i podmiotach z jej grupy uwzględniane są kwestie związane ze zmianą klimatu, wskazując na wynikające z tego ryzyka; przedstawiać wartość wskaźnika równości wynagrodzeń wypłacanych jej pracownikom; wydatki ponoszone przez nią i jej grupę na wspieranie kultury, sportu, instytucji charytatywnych, mediów, organizacji społecznych, związków zawodowych.
b. 19 maja 2021 Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie we współpracy z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju opublikowała „Wytyczne do raportowania ESG. Przewodnik dla spółek notowanych na GPW”. Celem dokumentu jest wsparcie emitentów w procesie raportowania danych niefinansowych zgodnych z oczekiwaniami inwestorów. Jest on dostępny bezpłatnie na stronie: https://www.gpw.pl/pub/GPW/ESG/Wytyczne_do_raportowania_ESG.pdf.
c. Nowy standard raportowania zintegrowanego (nieobligatoryjny)The International Integrated Reporting Council (IIRC)(https://integratedreporting.org/)
d. Wejście w życie z początkiem 2021 roku nowych standardów, wchodzących w skład GRI Standards(https://www.globalreporting.org/), w zakresie:
– bezpieczeństwa i higieny pracy (Occupational Health and Safety 2018),
– gospodarki wodnej i ściekowej (Water and Effluents 2018),
– podatków (Tax 2019),
– gospodarki odpadowej (Waste 2020).